Η Παράδοση του Αντιρρίου
Ύστερα απ' όλα αυτά ο
Αυγουστίνος Καποδίστριας, που είχε διοριστεί επικεφαλής των στρατευμάτων με το αριθ. 8905/23-1-1829 Διάταγμα, κάλεσε στις 10 Μαρτίου 1829 με την αριθ. 193 πρόσκληση του τον Τούρκο Φρούραρχο Αβτάγα Μοχα- βόζη και τους πολιορκημένους να παραδοθούν.
Ο ΓιάννηςΠαπαρηγόπουλος ήταν Ναξιωτης στην καταγωγή και παλιότερα υπήρξε διερμηνέας
του Ρωσικού Προξενείου στην Πάτρα. Ήταν Φιλικός και πολυτάραχου βίου
άνθρωπος. Γνώριζε τον Αλή Πασά και πάρα πολλούς επίσημους Τούρκους.
Ο Φρούραρχος
του κάστρου βλέποντας τη δεινή θέση στην οποία είχαν περιέλθει αλλά και την
προθυμία του Τοποτηρητή να δώσει λύση δέχτηκε να παραδώσει το φρούριο.
Η Συνθήκη Παράδοσης
ΓιάννηςΠαπαρηγόπουλος |
Οι Τούρκοι
με τον φρούραρχο Ατβάγα Μοχαβόζη και οι Έλληνες με τον Τοποτηρητή αδερφό του
I. Καποδίστρια υπέγραψαν στις 13 Μαρτίου 1829 τη συνθήκη παράδοσης του φρουρίου,
που έχει ώς εξής:
"Συνθήκη από μέρους των εις το Καστέλι του Κόλπου της Ναυπάκτου φρουράρχων και λοιπών αγάδων μεταξύ του εξοχ. πληρεξουσίου τοποτηρητού της Κυβερνήσεως εις τας επαρχίας της Στερεάς Ελλάδος και το Στρατόπεδον κ. Αυγουστίνου Καποδίστρια γενομένων διαμέσου του
Αφ' ου δια
ξηράς και θαλάσσης επολεμήθημεν από τας Ελληνικός δυνάμεις βλέποντας ότι δεν
ημπορούσαμεν να βαστάξωμεν δια να μην κινδυνεύσουν με ημάς αρκετά γυναικόπαιδα
όπου βρίσκονται μέσα εις το ειρημένον κάστρον με το μέσον του ειρημένου σιορ
Τζάνε ως ακολουθεί εσυμφωνήσαμεν:
Α. Να μας δωθούν καράβια καλά και
σίγουρα δια να μας πάνε εις την Αυλώνα και να πληρωθή ο ναύλος υπό τον εξοχ.
πληρεξούσιον.
Β. Να λάβωμεν τα άρματά μας όσα είναι
ιδικά μας ομού και όλα μας τα κινητά πράγματα.
Γ. Όσα ζώα
έχομεν τα οποία δεν ημπορούμεν να πάρωμε μαζί να εκτιμηθούν και να μας
πληρωθεί η τιμή τους.
Δ. Να μας
δοθή γκερές δια δέκα ημέρας ψωμί και ρύζι.
Ε. Μέσα εις
το Κάστρον να μην έμβουν τα Ελληνικά Στρατεύματα παρά αφού εμείς
εμβαρκαρισθώμεν εις τα καράβια με τοις φαμελιαίς μας και τα είδη μας.
ΣΤ. Θέλουν
έμβη μόνο δέκα άνθρωποι τακτικοί δια να βουλώσουν τους Τζαπχανέδες όπου έχουν
το μπαρούτι και να στέκονται εκεί δια προφύλαξιν να μην ακολουθήση κανένας
χατανές.
Ούτως
συμφωνήσαντες έγιναν δυο παρόμοια υπογεγραμένα από τον εξοχ. πληρεξούσιο της
Ελληνικής Κυβερνήσεως και από εμάς τους φρουράρχους και λοιπούς αγάδες και με
ταις βούλαις μας επιβεβαιουμένα".
Καστέλι 13
Μαρτίου 1829
Ο
πληρεξούσιος Τοποτηρητής Α. Α. Καποδίστριας
Ο Γραμματεύς
I. Σακελλαρόπουλος
(Τ.Σ.) Αβταγάς
Μοχαβόζης Καστελλίου
(Τ.Σ.)
Ιμπραήμ αγάς σύντροφος του (Τ.Σ.) Τιατάν αγάς (Τ.Σ.) Σελήμας
Ο
Τοποτηρητής Αυγουστίνος Καποδίστριας στο ημερολόγιο του περιγράφει τα
γεγονότα της παράδοσης του φρουρίου Αντιρρίου ως εξής:
Τη 13:
Εισήλθον εις το Καστέλλι οι Τακτικοί, έστησαν την σημαίαν(ως) και ο
Παπαρρηγόπουλος, ο Γαζής, ο Μαλάμος και έκαναν την καταγραφήν, εκτίμησιν και
πληρωμήν της κινητής περιουσίας των Τούρκων, ήτις ην ταύτα: 36 άλογα, πεντήντα
επτά γιδοπρόβατα, (11) ένδεκα βοδογέλαδα, 3 μοσχάρια, 22 αρνιά και 261
οκά(δες) χάλκωμα.
Το ίδιον
εσπέρας δια νυκτός εβαρκαρίσθησαν οι Τούρκοι με τα φαμίλιας των και βιο τους
παραδόσαντες της κλεις του Καστελλίου.
Τη 14: Εισήλθον όλα τα στρατεύματά μας εις το Καστέλλι. Έγιναν
μπαταρίες ντουφεκιών και κανονιών η δε φρεγάτα Ελλάς άραξεν εις την Κακήν
Σκάλαν (νότια παράκτια πλευρά της Κλόκοβας) και έκαμε και αυτή λισανιλίκια
(σκοποβολή) του Καστελλίου όπου έμεινεν ο Μπακατσέλος (παρωνύμιο του Γιάννη Τζαβέλλα αδερφού του Κίτσου) φρούραρχος".
Μετά την
υπογραφή της συνθήκης παράδοσης και την εκτέλεση της ο Τοποτηρητής ανήγγειλε
στον Κυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια και το Γεν. Φροντιστήριο την κατάληψη του
Αντιρρίου με τα αριθ. 210 και 211 έγγραφα αντιστοίχως.
Τώρα πλέον
με την κατάληψη του κάστρου του Αντιρρίου άνοιξε ο δρόμος για την κατάληψη
του κάστρου της Ναυπάκτου.
Ο Κυβερνήτης I. Καποδίστριας στις 8 Απριλίου επισκέφθηκε το Καστέλλι της Πάτρας (Ρίο) με το ατμόπλοιο "ΕΡΜΗΣ" και στη συνέχεια πέρασε στο Αντίρριο. Εκεί τον υποδέχτηκαν ο αδερφός του Αυγουστίνος, ο ναύαρχος Μιαούλης, ο Τζαβέλας, ο Χατζηχρήστος και πλήθος αγωνιστών και κατοίκων της περιοχής.
Το Αντίρριο έτσι από τις 13 Μαρτίου 1829 είναι ελεύθερο από τους Τούρκους, που άφησαν πίσω τους το Ενετικό κάστρο που διεθετε 17 κανόνια,2 γρανάτες, και 2 βόμβες.
Ο τοποτηρητής Καποδίστριας, ευθύς μετά την κατάληψη του Φρουρίου, έσπευσε να δραστηριοποιηθεί για την ανοικοδόμηση των οχυρώσεών του και των στρατιωτικών κατασκευών του, ώστε να είναι ικανό να λειτουργήσει αποτελεσματικά για την προάσπιση του ιδίου και την ασφάλεια της Ναυπάκτου. Γι' αυτό προσκάλεσε τους μηχανικούς Γκαρνώ, γάλλο, και το Σταμάτη Βούλγαρη, οι οποίοι, μετά από σχατική επιθεώρηση υπέβαλαν την πρότασή τους, υποδεικνύοντας: την επιδιόρθωση των οχυρώσεων, την ανέγερση αποθηκών τροφίμων και μπαρουτιού, οικήματος για το φρούραχο, για τους αξιωματκούς, στρατώνα για 400 στρατιώτες, την κατασκευή φούρνου για ψωμί και κοκκίνισμα των σφαιρών, την επιδιόρθωση της γέφυρας -γύρω από το Κάστρο υπήρχε τάφρος- της δεξαμενής, του υδραγωγείου, και άλλα μέτρα για την περιμετρική οχύρωση του φρουρίου και της τάφρου, συνολικού ποσού 15.000 τάλληρων.
Στο μέτρο των οικονομικών της χώρας ο Κυβερνήτης ενέκρινε την ανοικοδόμηση του Φρουρίου."
πηγές :