13 Μαρτίου 1829 Η ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΟΥ ΑΝΤΙΡΡΙΟΥ

 

Η Παράδοση του Αντιρρίου

"Οκτώ ολόκληρα χρόνια οι επαναστατημένοι Έλληνες της Επαρχίας Ναυπακτίας προσπαθούσαν να καταλά­βουν το απόρθητο φρούριο του Αντιρρίου, μέχρι που η Ελληνική Κυβέρνηση εξέ­δωσε στις 15 Μαρτίου την α­ριθ. 3232/1829 εγκύκλιο και απαγόρευσε κάθε κίνηση ξένου πλοίου στη θαλάσσια περιοχή από τη Ναύπακτο ως το Αντίρριο. Σκοπός της εγκυκλίου αυτής ήταν να γί­νει πιο ασφυκτικός ο κλοιός και οι πολιορκούμενοι να έρθουν στην πιο δύσκολη θέση, πράγμα το οποίο έγι­νε. Δεν πρέπει φυσικά να λησμονούμε ότι οι Έλληνες είχαν αποκόψει το Αντίρριο από τη Ναύπακτο στη στε­ριά και η προσπέλαση προς αυτή και αντίστροφα ήταν α­δύνατη.

Ύστερα απ' όλα αυτά ο

Αυγουστίνος Καποδίστριας, που είχε διορι­στεί επικεφαλής των στρα­τευμάτων με το αριθ. 8905/23-1-1829 Διάταγμα, κάλεσε στις 10 Μαρτίου 1829 με την αριθ. 193 πρό­σκληση του τον Τούρκο Φρούραρχο Αβτάγα Μοχα- βόζη και τους πολιορκημέ­νους να παραδοθούν. 

Αυτοί με απάντηση τους πρότειναν να αρχίσουν συζητήσεις και για συνομιλητή τους ζήτησαν από το μέρος των Ελλήνων το Γιάννη Παπαρηγόπουλο.

Ο ΓιάννηςΠαπαρηγόπουλος ήταν Ναξιωτης στην κα­ταγωγή και παλιότερα υπήρ­ξε διερμηνέας του Ρωσικού Προξενείου στην Πάτρα. Ή­ταν Φιλικός και πολυτάρα­χου βίου άνθρωπος. Γνώριζε τον Αλή Πασά και πάρα πολ­λούς επίσημους Τούρκους.

Ο Φρούραρχος του κάστρου βλέποντας τη δεινή θέση στην οποία είχαν περιέλθει αλλά και την προθυμία του Τοποτηρητή να δώσει λύση δέχτηκε να παραδώσει το φρούριο.

 

Η Συνθήκη Παράδοσης

ΓιάννηςΠαπαρηγόπουλος

Το ιστορικό κάστρο του Α­ντιρρίου, που με τόσο επιμο­νή προσπαθούσαν να διατη­ρήσουν υπό την κυριαρχία του οι Τούρκοι, πέρασε στα χέρια των Ελλήνων αναμιγνυόμενος προσωπικά στην καταλυψή του ο ίδιος ο Κερ­κυραίος Κυβερνήτης της Ε­λεύθερης Ελλάδας Ιωάννης Καποδίστριας.

Οι Τούρκοι με τον φρού­ραρχο Ατβάγα Μοχαβόζη και οι Έλληνες με τον Το­ποτηρητή αδερφό του I. Κα­ποδίστρια υπέγραψαν στις 13 Μαρτίου 1829 τη συνθή­κη παράδοσης του φρου­ρίου, που έχει ώς εξής:

"Συνθήκη από μέρους των εις το Καστέλι του Κόλπου της Ναυπάκτου φρουράρ­χων και λοιπών αγάδων με­ταξύ του εξοχ. πληρεξου­σίου τοποτηρητού της Κυ­βερνήσεως εις τας επαρχίας της Στερεάς Ελλάδος και το Στρατόπεδον κ. Αυγουστί­νου Καποδίστρια γενομέ­νων διαμέσου του

 κ.Ιωάννη Παπαρηρηγόπουλου

Αφ' ου δια ξηράς και θα­λάσσης επολεμήθημεν α­πό τας Ελληνικός δυνάμεις βλέποντας ότι δεν ημπορούσαμεν να βαστάξωμεν δια να μην κινδυνεύσουν με η­μάς αρκετά γυναικόπαιδα ό­που βρίσκονται μέσα εις το ειρημένον κάστρον με το μέ­σον του ειρημένου σιορ Τζάνε ως ακολουθεί εσυμφωνήσαμεν:

 

Α. Να μας δωθούν καρά­βια καλά και σίγουρα δια να μας πάνε εις την Αυλώνα και να πληρωθή ο ναύλος υ­πό τον εξοχ. πληρεξούσιον.

Β. Να λάβωμεν τα άρματά μας όσα είναι ιδικά μας ο­μού και όλα μας τα κινητά πράγματα.

Γ. Όσα ζώα έχομεν τα ο­ποία δεν ημπορούμεν να πάρωμε μαζί να εκτιμηθούν και να μας πληρωθεί η τιμή τους.

Δ. Να μας δοθή γκερές δια δέκα ημέρας ψωμί και ρύζι.

Ε. Μέσα εις το Κάστρον να μην έμβουν τα Ελληνικά Στρατεύματα παρά αφού ε­μείς εμβαρκαρισθώμεν εις τα καράβια με τοις φαμελιαίς μας και τα είδη μας.

ΣΤ. Θέλουν έμβη μόνο δέ­κα άνθρωποι τακτικοί δια να βουλώσουν τους Τζαπχανέδες όπου έχουν το μπα­ρούτι και να στέκονται εκεί δια προφύλαξιν να μην ακολουθήση κανένας χατανές.

Ούτως συμφωνήσαντες έγι­ναν δυο παρόμοια υπογεγραμένα από τον εξοχ. πληρε­ξούσιο της Ελληνικής Κυβερ­νήσεως και από εμάς τους φρουράρχους και λοιπούς α­γάδες και με ταις βούλαις μας επιβεβαιουμένα".

 

Καστέλι 13 Μαρτίου 1829

Ο πληρεξούσιος Τοποτηρη­τής Α. Α. Καποδίστριας

Ο Γραμματεύς I. Σακελλαρόπουλος

(Τ.Σ.) Αβταγάς Μοχαβόζης Καστελλίου

(Τ.Σ.) Ιμπραήμ αγάς σύ­ντροφος του (Τ.Σ.) Τιατάν αγάς (Τ.Σ.) Σελήμας

 

Ο Τοποτηρητής Αυγουστί­νος Καποδίστριας στο ημε­ρολόγιο του περιγράφει τα γεγονότα της παράδοσης του φρουρίου Αντιρρίου ως εξής:

 

Τη 13: Εισήλθον εις το Καστέλλι οι Τακτικοί, έστησαν την σημαίαν(ως) και ο Παπαρρηγόπουλος, ο Γαζής, ο Μαλάμος και έκαναν την καταγραφήν, εκτίμησιν και πληρωμήν της κινητής πε­ριουσίας των Τούρκων, ήτις ην ταύτα: 36 άλογα, πεντήντα επτά γιδοπρόβατα, (11) ένδεκα βοδογέλαδα, 3 μο­σχάρια, 22 αρνιά και 261 οκά(δες) χάλκωμα.

Το ίδιον εσπέρας δια νυ­κτός εβαρκαρίσθησαν οι Τούρκοι με τα φαμίλιας των και βιο τους παραδόσαντες της κλεις του Καστελλίου.

Τη 14: Εισήλθον όλα τα στρατεύματά μας εις το Καστέλλι. Έγιναν μπαταρίες ντουφεκιών και κανονιών η δε φρεγάτα Ελλάς άραξεν εις την Κακήν Σκάλαν (νό­τια παράκτια πλευρά της Κλόκοβας) και έκαμε και αυτή λισανιλίκια (σκοποβο­λή) του Καστελλίου όπου έμεινεν ο Μπακατσέλος (πα­ρωνύμιο του Γιάννη Τζαβέλλα αδερφού του Κίτσου) φρούραρχος".

 

Μετά την υπογραφή της συνθήκης παράδοσης και την εκτέλεση της ο Τοποτη­ρητής ανήγγειλε στον Κυ­βερνήτη Ιωάννη Καποδί­στρια και το Γεν. Φροντιστή­ριο την κατάληψη του Αντιρ­ρίου με τα αριθ. 210 και 211 έγγραφα αντιστοίχως.

Τώρα πλέον με την κατά­ληψη του κάστρου του Α­ντιρρίου άνοιξε ο δρόμος για την κατάληψη του κά­στρου της Ναυπάκτου.

Ο Κυβερνήτης I. Καποδί­στριας στις 8 Απριλίου επι­σκέφθηκε το Καστέλλι της Πάτρας (Ρίο) με το ατμό­πλοιο "ΕΡΜΗΣ" και στη συ­νέχεια πέρασε στο Αντίρ­ριο. Εκεί τον υποδέχτηκαν ο αδερφός του Αυγουστί­νος, ο ναύαρχος Μιαούλης, ο Τζαβέλας, ο Χατζηχρή­στος και πλήθος αγωνιστών και κατοίκων της περιοχής.

Το Αντίρριο έτσι από τις 13 Μαρτίου 1829 είναι ελεύ­θερο από τους Τούρκους, που άφησαν πίσω τους το Ε­νετικό κάστρο που διεθετε 17 κανόνια,2 γρανάτες, και 2 βόμβες.

Ο τοποτηρητής Καποδίστριας, ευθύς μετά την κατάληψη του Φρουρίου, έσπευσε να δραστηριοποιηθεί για την ανοικοδόμηση των οχυρώσεών του και των στρατιωτικών κατασκευών του, ώστε να είναι ικανό να λειτουργήσει αποτελεσματικά για την προάσπιση του ιδίου και την ασφάλεια της Ναυπάκτου. Γι' αυτό προσκάλεσε τους μηχανικούς Γκαρνώ, γάλλο, και το Σταμάτη Βούλγαρη, οι οποίοι, μετά από σχατική επιθεώρηση υπέβαλαν την πρότασή τους, υποδεικνύοντας: την επιδιόρθωση των οχυρώσεων, την ανέγερση αποθηκών τροφίμων και μπαρουτιού, οικήματος για το φρούραχο, για τους αξιωματκούς, στρατώνα για 400 στρατιώτες, την κατασκευή φούρνου για ψωμί και κοκκίνισμα των σφαιρών, την επιδιόρθωση της γέφυρας -γύρω από το Κάστρο υπήρχε τάφρος- της δεξαμενής, του υδραγωγείου, και άλλα μέτρα για την περιμετρική οχύρωση του φρουρίου και της τάφρου, συνολικού ποσού 15.000 τάλληρων.

 Στο μέτρο των οικονομικών της χώρας ο Κυβερνήτης ενέκρινε την ανοικοδόμηση του Φρουρίου."

πηγές :